Onderzoek naar terugkerende leukemie bij baby’s
Acute Lymfatische Leukemie (ALL) is een vorm van bloedkanker waarbij onrijpe witte bloedcellen zich ophopen in het beenmerg en de aanmaak van gezonde bloedcellen verdringen. Zonder behandeling is ALL dodelijk. De ziekte is de vaakst voorkomende vorm van kanker bij kinderen en is meestal goed te behandelen. Maar bij baby’s jonger dan één jaar is ALL zeldzaam én bijzonder moeilijk aan te pakken. Vooral bij kinderen met een afwijking in het zogeheten KMT2A-gen is de behandeling complex. Na een veelbelovende start lijkt de leukemie vaak tijdelijk te verdwijnen, maar in veel gevallen keert de ziekte snel terug - vaak al tijdens de lopende behandeling. Deze terugkeer, een zogenoemd recidief, reageert slecht op verdere therapie wat maakt dat de overlevingskansen gering zijn.
Waarom keert deze ziekte terug?
Onderzoekers van het Prinses Máxima Centrum ontdekten dat er bij deze baby’s al vanaf het begin kleine hoeveelheden afwijkende leukemiecellen aanwezig zijn. Deze cellen gedragen zich anders dan de rest en lijken de oorzaak te zijn van de snelle terugkeer van de ziekte. Ze zijn moeilijk op te sporen en ongevoelig voor de standaardbehandeling. Onderzoek naar welke medicijnen nodig zijn om deze cellen zo efficiënt mogelijk te elimineren is cruciaal om de overlevingskansen van deze baby’s te vergroten.
Wat willen ze met dit onderzoek bereiken?
In dit project onderzoeken ze welke medicijnen specifiek deze afwijkende cellen kunnen doden. Het idee is dat als ze deze cellen vroegtijdig uitschakelen, de kans op terugkeer van de ziekte sterk vermindert. Daarmee wordt de kans vergroot dat baby’s met deze vorm van ALL blijvend genezen.
Hoe pakken ze dat aan?
De onderzoekers gaan de leukemiecellen systematisch blootstellen aan grote hoeveelheden verschillende medicijnen. Door deze zogenaamde 'drug screens’ te koppelen aan een andere laboratoriumtechniek (flowcytometrie) kunnen ze heel gericht kijken welk middel het beste de recidief-introducerende leukemiecellen doodt. Deze vernieuwde koppeling van twee bestaande laboratoriumtechnieken is recent ontwikkeld binnen het Prinses Máxima Centrum, en is bij uitstek geschikt voor het hier te bereiken doel.
Wat is de impact?
Als ze deze cellen direct na de diagnose kunnen herkennen én gericht kunnen behandelen, verkleinen ze de kans op terugkeer van de ziekte. Zo vergroten zee de kans dat baby’s met deze vorm van ALL blijvend kunnen genezen.